پلان و ساختار مسجد تاریخانه
طرح کلی نقشه مسجد تاریخانه مسجـد مسجد سجاد مشهد درزمینی به مساحت ۶۲ × ۷۰ متر بـنـا شـده میباشد که مشمول بخشهای تحت میباشد:
قسمت نخستین مسجد تاریخانه
زمینی میباشد، از بقایای مسجد نخستین، بـه شـكـل مسـتطيل و دربرگیرنده دو ورودی، یکی‌از در ضلع غربی و دیگری در ضلع جنوب، که با سه پلکان به صحن زیرزمین مسجد پیوند می خورد. اثرها چهارستون متصـل به دیوار ضلع غربی، شرقی و شمالی جای دارد، کـه نـشـانـگـر مـسـقـف بـودن ایـن بـخـش در زمان نخستین آن میباشد مساحت داخلی این قسمت ۱۴ × ۲۰ متر رزرو مسجد سجاد مشهد میباشد.
نصیب دوم مسجد تاریخانه
در غرب نصیب اولیه مسجد تاریخانه، راهرو سابق که از شمال بوسیله یک در چوبی و دو سـکـوی پـهـن بـه بـنـا مـتصـل مـی شـود، بـه چـشـم می‌خورد. ایـن راهرو ۲۰ متـرطـول و چهار متر پهنا داراست. در راهروی دیگری نیز که راهرو را به صحن جديد وصل می نماید، در قسمت غربی این نصیب قراردارد. ایـن منـاره و راهرو از سابق ترین قسمت های سازه به شمار میایند. مناره ذکر شده ۱۰۵ پله دارااست و بلندی باطن منار ۳۱ متر و خارج آن از سـطـح زميـن حـدود ۳۲ متر میباشد.
قسمت سوم مسجد تاریخانه
نصیب سوم مسجد دامغان آدرس مسجد سجاد مشهد تالار سابق و سرپوشیده زمستانی آن میباشد. به ارتفاع ۱۴ و پهنا ۹/ ۳۰ متر، که در جنوب غربی جای دارد. سقف سازه، در جهت ارتفاع به دو قسمت ضربی تقسیم گردیده است که شالوده های هر قسمت بر روی چهار ردیف مکعب مستطيل یک اندازه و برابر هـم قـرار داراست. قـطـر هـر ردیف ۱/ ۳ متر میباشد.
ردیف نخستین مقابل در ورودی، مدخل را به دو نصیب تقسیم می نماید، که اینک یکی‌از آنان مسدود میباشد. بنـظـر می‌رسد که نصیب شمالی سازه یک در و قسمت جنوبی نیز در دیگری داشـتـه، و بیان کننده در شمالی به زنان و جنوبی به مردان تخصیص داشته میباشد.
در قسمت جنوبی مسجد تاریخانه ، مقابل شماره تلفن مسجد سجاد مشهد هر ردیف یک ردیف دیگر هم قراردارد که متصل به دیوار جنوبی میباشد. در بین هرکدام از ستـونهای متصل به دیوار طاقچه ای قراردارد. در ضلع غربی نیز فی مابین یک قسمت دو طاقچه و در نصیب دوم آن، به مکان دو طاقچه یک طاقچه و محراب جای‌دارد آحاد بـنا بـا خشت تزیین گردیده‌است و سبکی معمولی داراست.
[ شنبه 20 آبان 1402 ] 13:17 ] [ شهریار شاهان ]
[ ]